[2] [Seria: Eksperymentarium zjawisk atmosferycznych.] Badacze pogody.

POGODA CO TO TAKIEGO ?

Pogoda jest to stan atmosfery w konkretnym miejscu i czasie. Inaczej mówiąc to warunki meteorologiczne na danym obszarze.
Ogół tych zjawisk pogodowych na danym obszarze w okresie wieloletnim ( średnio około przez 30 lat) określany jest jako klimat.
O ile nie jest podane inaczej termin pogoda jest rozumiany jako pogoda na Ziemi.

Jej stan określają składniki pogody (czyli fizyczne właściwości troposfery):

• temperatura powietrza,
• ciśnienie atmosferyczne,
• wilgotność,
• natężenie promieniowania słonecznego (insolacja)
• prędkość i kierunek wiatru,
• zachmurzenie i rodzaj chmur,
• opady i osady atmosferyczne - ich rodzaj i wielkość,
• zjawiska atmosferyczne np. burze,
• czasami podaje się także stężenie alergenów w powietrzu.

Badaniem zjawisk pogodowych zajmuje się meteorologia, ich przewidywaniem dział meteorologii - synoptyka. Dane meteorologiczne zbierane są przez stacje meteorologiczne.

W Polsce sieć tych stacji obsługiwana jest przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

STACJE METEOROLOGICZNE CO TO TAKIEGO ?

Stacja meteorologiczna (ogródek meteorologiczny) to miejsce wykonywania pomiarów i obserwacji meteorologicznych. Stacja meteorologiczna jest wyposażona w poletko pomiarowe (ogródek meteorologiczny) – trawiasty obszar o wymiarach 15×15 m, na terenie którego są zainstalowane przyrządy meteorologiczne.

Podstawowy zestaw przyrządów to klatka meteorologiczna(zdjęcie poniżej) z kompletem termometrów, wiatromierz, deszczomierze, termometry gruntowe, heliograf, ewentualnie przyrządy do pomiarów promieniowania słonecznego.

Na terenie stacji meteorologicznej wykonuje się pomiary: temperatury powietrza na wysokości 2 m nad poziomem gruntu, temperatury powietrza na wys. 5 cm nad powierzchnią gruntu., wilgotności powietrza na wysokości 2 m nad powierzchnią gruntu., ciśnienia powietrza, wysokości opadu atmosferycznego, czasu usłonecznienia, widzialności meteorologicznej etc.

Na nieotrawionym, przekopanym poletku meteorologicznym zorientowanym w osi wschód-zachód mierzy się temperaturę gruntu na głębokości 5, 10, 20 i 50 cm. Oprócz tego oblicza się parowanie. Każdy z przyrządów występuje w kilku wersjach, jednak na stacji stosuje się zawsze jeden rodzaj w danym czasie. Przyrządy meteorologiczne muszą być normowane co kilka lat, czyli porównywane z wzorcowymi, nieeksploatowanymi aby zapobiec przekłamaniom spowodowanym zużyciem. Pomiary dokonuje się o godzinach : 6.00 UTC, 12.00 UTC i 18.00 UTC.

GDZIE WARTO SPRAWDZAĆ POGODĘ?

1. LOTNISKO  Lecha Wałęsy w Gdańsku 

http://www.airport.gdansk.pl/airport/weather

2. Stacja Limnologiczna Uniwersytetu Gdańskiego, położona w Borucinie, nieopodal Kartuz, nad Jeziorem Raduńskim Górnym funkcjonuje od początku lat 60-tych XX wieku i prowadzi obserwacje meteorologiczne wg standardu KLIMAT oraz pomiary ewaporometryczne. Przez szereg lat prowadzono także na stacji pomiary ewaporometryczne na zakotwiczonej na jeziorze tratwie. Na stacji zainstalowane są także pluwiometr oraz aktynometr, ponadto rejestrowane są elementy bilansu promieniowania. Stacja wyposażona jest w barometr rtęciowy. 

3. Oliwska Stacja Meteo w Gdańsku  ( Umieszczona na środku Kampusu Uniwersytetu Gdańskiego obok Biblioteki Głównej)

Dane pomiarowe z  Stacji w Borucinie i Kampusu UG dostępne są na stronie Uniwersytetu Gdańskiego.

Obserwując pogodę oraz jej zjawiska atmosferyczne rodzi się wiele pytań takich jak np.

SKĄD SIĘ BIERZE KOLOR NIEBA ?

Za kolor nieba odpowiada zjawisko rozpraszania promieniowania docierające do Ziemi.  Należy zauważyć, że zanim promienie słoneczne dotrą do Ziemi, przechodzą przez gazy otaczające planetę. Ich cząsteczki rozpraszają światło widzialne w różnych kierunkach. Powoduje to rozczepienie światła białego, które rozchodzi się falami o różnej długości.

Światło niebieskie ma najmniejszą długość fali, dlatego jest bardziej rozpraszane niż inne barwy i bardziej się odbija. Nasze oko widzi je także pod każdym kątem. Z tego właśnie powodu ten kolor na niebie obserwujemy najczęściej.

CO DZIEJĘ SIĘ O WSCHODZIE LUB ZACHODZIE SŁOŃCA ?

Ze względu na niskie położenie nad horyzontem, słońce musi pokonywać wtedy większe odległość. Światło niebieskie jest wówczas rozpraszane, a do Ziemi docierają już fale o większej długości – czerwone czy pomarańczowe.

DLACZEGO NIEBO JEST SZARE?

Szare niebo powstaje zaś na skutek obecności w powietrzu kropelek wody, lodu lub pyłu. Są to duże cząsteczki, które rozpraszają wszystkie kolory podobnie, dlatego widzimy szare niebo, a nie w konkretnym kolorze.

Na więcej nurtujących Nas pytań związanych z pogodą odpowiemy w następnych postach poświęconych dokładnej charakterystyce różnych zjawisk pogodowych. 

AKTYWNOŚĆ TEMATYCZNA [1]

Stwórz własny KALENDARZ POGODY. Mierz temperaturę, ciśnienie  oraz narysuj warunki atmosferyczne występujące w Twojej okolicy. Pomiary prowadź codziennie przez tydzień następnie wysnuj wnioski.

Nasz przykładowy kalendarz :

Pomocna Wam przy dokonywaniu pomiarów może być elektroniczna stacja pogodowa. Oto krótka instrukcja wyświetlanych na niej zazwyczaj informacji (opis uniwersalny):

Izabela, Ewelina