[1.3.] [Seria: Eksperymentarium zjawisk atmosferycznych.] Noc i Dzień. Eksperymenty.

II DOŚWIADCZENIEMa na celu pokazanie zjawiska ruchu księżyca oraz jego konsekwencje i oddziaływanie na ziemie.

Co potrzebne?

- jabłko / globus
- 2 patyczki do szaszłyków
- folia aluminiowa zwinięta w kulę

INSTRUKCJA:1. Tak jak poprzednio: zaciemnijcie pokój, ustawcie

latarkę – Słońce i jabłko – Ziemię.

2. Wokół Ziemi krąży Księżyc – poruszajcie nim i

obserwujcie co się dzieje, jak pada światło.

Z ruchem Księżyca wokół Ziemi związane są jego fazy: nów

– Księżyca nie widać (zwrócony jest ku Ziemi nieoświetloną

półkulą); pierwsza kwadra; pełnia – widać całą tarczę,

Księżyc znajduje się po przeciwnej stronie Ziemi niż Słońce;

ostatnia kwadra. W momencie, gdy Ziemia znajdzie się

między Słońcem a Księżycem będącym w pełni i Księżyc

"wejdzie" w cień rzucany przez nią, wówczas dochodzi do

zjawiska zwanego zaćmieniem Księżyca. Natomiast gdy

Księżyc znajdzie się pomiędzy Słońcem a Ziemią i przesłoni

światło słoneczne, mówimy o zaćmieniu Słońca.

Wnioski: Wniosków możemy wysunąć kilka:
1. Księżyc rzuca cień na ziemie
D– zjawisko zaćmienie słońca
2. Księżyc może zostać zasłonięty przez ziemie tak, ze nie docierają do niego promienie słoneczne.
3. w zależności od położenia księżyca jest on inaczej oświetlany (inaczej pada światło  odbite od innych ciał niebieskich)
4. Księżyc krąży wokół Ziemi.




III Doświadczenie
Doświadczenie jest związanie z dobrze nam znanym zegarem słonecznym. Pragniemy przez to pokazać dzieciom, jak go samodzielnie wykonać i posługiwać się.

INSTRUKCJA:
1. Z kartonu wytnijcie koło o średnicy 20cm, w środku

zróbcie otwór.

2. Kółko ułóżcie w płaskim miejscu, gdzie nie pada cień

drzew, domów itp.

3. W otworze umieśćcie patyk wbijając go w ziemię tak,

aby był pionowo.

4. O każdej pełnej godzinie zaznaczcie miejsce, w którym

pada cień patyka i zapiszcie godzinę.

Teraz spędzając czas na świeżym powietrzu dzieci nie będą

potrzebowały zegarka – wystarczy spojrzeć na zegar

słoneczny. Jest to możliwe dzięki temu, że Ziemia obraca

się wokół swojej osi. Ludziom na Ziemi wydaje się jednak,

że to Słońce się porusza: w południe jest wysoko na niebie,

a rano i wieczorem zniża się. Dlatego rano cień jest długi i

wskazuje zachód, w południe jest krótki i wskazuje północ
(oczywiście tylko na półkuli północnej), a wieczorem

znowu się wydłuża i wskazuje wschód.

Godzina taka sama na zegarku i na naszym zegarze słonecznym, przypadek? Nie sądzę :)

Zegar Słoneczny w Ełku

Zegar słoneczny, przyrząd służący do wskazywania czasu na podstawie położenia Słońca, przy wykorzystaniu cykliczności ruchu obrotowego Ziemi.

Najprostszym zegarem słonecznym jest gnomon (najstarszy instrument astronomiczny w postaci pionowego pręta lub słupa, ustawionego na podstawie. Według długości i kierunku jego cienia wyznaczano wysokość i azymut Słońca. W starożytności gnomon służył również za najprostszy zegar słoneczny - nasza dzisiejsza wskazówka zegarka). Godziny wskazuje cień rzucany na pozostającą w słońcu podziałkę przez tzw. element gnomoniczny, inaczej polos, ustawiony równolegle do kierunku osi Ziemi (tj. skierowany w stronę bieguna świata), lub plamka światła słonecznego na podziałce znajdującej się w cieniu (np. we wnętrzu budynku).

Dorota, Laura i Marta